Hodowla lasu jest dziedziną leśnictwa określająca zasady prawidłowego kierowania procesami lasotwórczymi, tak aby były one zgodnie z produkcyjnymi i pozaprodukcyjnymi zadaniami gospodarstwa leśnego.

Hodowla lasu obejmuje reguły, metody i techniki odnawiania i pielęgnowania lasu, jak również zalesiania powierzchni nieleśnych. Jest ona oparta na szerokich podstawach przyrodniczych, w tym na podstawach ekologicznych.

Hodowla lasu, jako dziedzina nauki, zajmuje się badaniem biologicznych praw rządzących powstawaniem i rozwojem zespołów leśnych, ich wzajemnym powiązaniem i współdziałaniem ze środowiskiem przyrodniczym, wrażliwością na warunki klimatyczne, glebowe, a także oddziaływaniem zabiegów gospodarczych. Opierając się na doświadczeniach praktyki zawodowej i pracach badawczych, hodowla lasu określa zasady i techniki wspomagania procesów rozwoju drzewostanu, zapewnia trwałość i produkcyjność lasów oraz wzrost walorów ekologicznych i biologicznych.

Głównym celem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących i kształtowanie nowych z respektowaniem warunków i procesów naturalnych przez:

•stopniowe osiąganie stanów równowagi dynamicznej w ekosystemach leśnych, tj. zgodności biocenozy leśnej z warunkami biotopów, 

•zapewnianie produkcji drewna i innych użytków na zasadach reprodukcji rozszerzonej, 

•kształtowanie pozaprodukcyjnych funkcji lasu oraz przyjaznych powiązań lasów i gospodarki leśnej z otoczeniem społeczno-gospodarczym na zasadzie sprzężeń zwrotnych. 

Do głównych działów jakimi zajmuje się hodowla lasu zalicza się:

•nasiennictwo leśne, 

•szkółkarstwo leśne, 

•wymagania siedliskowe ważniejszych gatunków drzew i krzewów leśnych, 

•odnowienie lasu, 

•zalesienia, zadrzewienia, 

•pielęgnowanie lasu, 

•typologia leśna i rejonizacja nasienna, 

•zagospodarowanie lasu, 

•hodowla szczegółowa drzew i krzewów leśnych, 

•zasady projektowania i wykonywania leśnych prac hodowlanych w różnych warunkach siedliskowych. 

Pielęgnowanie lasu - całość czynności gospodarczych związanych z pielęgnowaniem siedliska i drzewostanu (od uprawy do drzewostanu dojrzałego) mających na celu utrzymanie lub poprawę sprawności siedliska oraz stabilności mechanicznej drzewostanu.

Pielęgnowanie siedliska polega na kształtowaniu dostosowanej do typu siedliskowego lasu struktury gatunkowej i warstwowej drzewostanu - możliwie bogatej. Obecnie preferuje się drzewostany wielogatunkowe o budowie wielopiętrowej.

Pielęgnowane drzewostanu obejmuje czynności związane z prowadzeniem cięć pielęgnacyjnych, poprawieniem formy drzew oraz wzbogaceniem różnorodności biologicznej.

Odnowienie ma na celu inicjowanie i kształtowanie młodego pokolenia lasu.

Odnowienie lasu prowadzi się zawsze na powierzchniach leśnych, uprzednio zajętych przez las w przeciwieństwie do zalesiania, które prowadzi się na powierzchniach nieleśnych np. nieużytkach porolnych, hałdach.

Odnowienie lasu wiąże się zawsze z procesem rozrodu drzew i krzewów leśnych.

Wyróżnia się rozmnażanie:

-generatywne tj. z nasion (siewem, samosiewem lub sadzeniem sadzonkami wyrosłymi z nasion),

-wegetatywne tj. z rozmnażanie z odrośli (rozmnażanie z pnia lub korzeni). 

Odnowienie odbywa się poprzez sadzenie, siew, samosiew lub z wykorzystaniem odrośli.

Odnowienie przebiegające samorzutnie, samosiewem lub z odnowienia odroślowego, następuje zwykle bez lub tylko z niewielkim udziałem człowieka. Działalność człowieka w tym procesie ograniczać się może do przygotowania gleby pod nasiona, oraz zapewnienia urodzaju nasion poprzez szereg cięć i stopniowe odsłanianie samosiewu cięciami odsłaniającymi. W przypadku odrośli człowiek stara się wyprowadzić jeden, główny pęd (prowadnik) stopniowo usuwając konkurentów. 

Odnowienie przebiegające przy pomocy siewu lub sadzenia, następuje przy udziale człowieka. Udział przyrody w procesie odnowienia ogranicza się do zapewnienia optymalnych warunków wzrostu. Cały proces przygotowania do sadzenia (zasiewu), jak i samo sadzenie (siew) odbywa się przy udziale człowieka w sposób mechaniczny, bądź ręczny. 

Z uwagi na właściwości powierzchni przeznaczonej, zaplanowanej do odnowienia, ze względu na wymagania siedliskowe ważniejszych gatunków drzew i krzewów leśnych stosuje się: odnowienie pod osłoną drzewostanu, odnowienie na powierzchni otwartej.