Asset Publisher Asset Publisher

Obszar Natura 2000

26.06.2017 | Anna Katarzyna Boruszewska

Obszar Natura 2000 to nowa forma ochrony przyrody (obok istniejących parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, czy innych) wprowadzana w naszym kraju od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Za obszary Natura 2000 uznaje się tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych całej Europy.

Ostoja Napiwodzko-Ramucka obejmuje znaczną część Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej położonej na Pojezierzu Olsztyńskim. Jest to obszar składający się z 9 oddzielonych od siebie, najwartościowszych pod względem przyrodniczym powierzchni o nazwach: Dolina Łyny, Gim, Kemno, Kośno, Dłużek, Dolina Rzeki Czarnej, Sołtysek, Galwica-Sawica, Muszaki.

Obszar Natura 2000 to nowa forma ochrony przyrody (obok istniejących parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, czy innych) wprowadzana w naszym kraju od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Za obszary Natura 2000 uznaje się tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych całej Europy.

Co chronimy na obszarach objętych Naturą 2000?

Sieć Natura 2000 obejmuje obszary istotne dla zachowania eurpejskiego dziedzictwa przyrodniczego. Jest to opracowana kompleksowo, legislacyjnie i politycznie optymalizacja działań na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy. Celem tego projektu jest zachowanie w możliwie jak najlepszym stanie najcenniejszych przyrodniczo obszarów, na których występują siedliska przyrodnicze bądź gatunki uwzględnione w aktach prawnych UE dotyczących ochrony przyrody. Podstawę prawną ochrony europejskiej fauny i flory stanowią dwa akty tzw. Dyrektywy Ptasia i Siedliskowa.

Natura 2000 na terenie Nadleśnictwa Szczytno

Jedna trzecia obszaru będąca w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Szczytno, a dokładnie 8 418 ha stanowi obszar Specjalnej Ochrony Ptaków.

Obszar ten widnieje na liście Natura 2000 pod nazwą Puszcza Napiwodzko–Ramucka oraz Puszcza Piska. Puszcza Napiwodzko-Ramucka stanowi rozległy kompleks leśny o powierzchni ponad 117 tyś. ha. Został on powołany w celu ochrony 35 gatunków ptaków z listy zapisanej w załącznikach Dyrektywy Ptasiej, która stanowi wraz z Dyrektywą Siedliskową podstawę prawną ochrony europejskiej fauny i flory. Puszcza Piska natomiast to obszar o powierzchni 17802,1 ha. Obszar obejmuje mocno zalesiony rejon na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Niziny Mazurskiej. Szczególnie cenne są tu ptaki związane z obszarami leśnymi. Oprócz ostoi ptasich na terenie Nadleśnictwa znajdują się tereny objęte Dyrektywą Siedliskową. Stanowią one Ostoję Napiwodzko- Ramucką, która w Nadleśnictwie Szczytno obejmuje obszar 4 252 ha, a ogółem 32612, 8 ha.

Ptaki i inne zwierzęta

W lasach Nadleśnictwa Szczytno stwierdzono występowanie następujących gatunków ptaków znajdujących się na dyrektywowych listach:

- bocian czarny,

- bielik,

- orlik krzykliwy,

- żuraw,

- muchołówka mała,

- dzięcioł średni,

- kania ruda.

Ochrona zwierząt z dyrektyw unijnych to jakby parasol ochronny dla innych cennych walorów przyrodniczych. Gdy dbamy o konkretne zwierzęta – ptaki, owady, ssaki, płazy czy gady, to jednocześnie troszczymy się o środowisko, w którym one bytują.

W Nadleśnictwie Szczytno odnajdujemy następujące gatunki chronionych przez Naturę 2000 zwierząt:

- bobry,

- wydry,

- wilki,

- traszki,

- kumaki nizinne.

Rośliny

Przepisy unijne przewidują ochronę 360 gatunków roślin, w Polsce możemy odnaleźć 44 spośród nich. Wraz z siedliskami przyrodniczymi i dyrektywowymi gatunkami zwierząt są one podstawą wyznaczania SOO. Na obszarze Nadleśnictwa Szczytno spotkamy gatunki takie jak np. sasanka otwarta, haczykowiec błyszczący, lipiennik Loesela.

Sasanka otwarta jest przepiękną rośliną o wyrazistej fioletowej barwie kwiatów i „włochatej" łodyżce. Jej niepowtarzalny urok powoduje, że często staje się łupem nierozważnych działkowców, którzy przekopują ją do własnych ogródków.

Na terenie lasów Nadleśnictwa Szczytno odnaleźliśmy kilkanaście stanowisk tej rzadkiej rośliny, z czego jesteśmy bardzo dumni. Nasi pracownicy przedeptali każdy zakątek lasu w poszukiwaniu sasanki i skrupulatnie oglądali, liczyli i opisywali każde miejsce jej występowania.

Na nieprzebytych ludzką stopą bagnach szczycieńskich lasów można spotkać inną cenną chronioną roślinę o znaczeniu europejskim – haczykowca błyszczącego. Porasta on naturowe siedliska zwane torfowiskami. Mech ten jest zwany błyszczącym, ponieważ jego łodyżki są tak przesycone wodą, że błyszczą w słońcu jak polakierowane, a ich końce są haczykowato zagięte.

Oprócz sasanki i haczykowca zwanego także sierpowcem, szczycieńscy leśnicy mogą również poszczycić się obecnością innej rzadkiej i bardzo interesującej rośliny – lipiennika Loesela. Roślina ta wytwarza nasiona głównie w wyniku samozapylenia a kwiaty pojawiają się dopiero w siódmym roku od wykiełkowania nasion.

Naukowcy są również na tropie odnalezienia innej bardzo rzadkiej rośliny, która w dawnych czasach pojawiała się na terenie Nadleśnictwa Szczytno. Jest nim kwiat z rodziny storczykowatych – obuwik pospolity. Jego nazwa wskazuje na podobieństwo kształtu tego storczyka do buta.